Bakıma muhtaç engelliye ve ailesine belli şartlarda maaş bağlanabiliyor. Her ay ödenen bakım maaşı 1.305 lira, üç ayda bir ödenen engelli maaşı da engel derecesine göre en az 1.269 lira. İki ödemeyi alan aileye yılda toplamda 21 bin liraya yakın ödeme yapılmış oluyor. Devletin 5 milyon vatandaşa verdiği bu maaşların şartları neler?
1) Gelir kriterlerinin uygun olması,
2) Bakıma muhtaçlık kriterinin olması,
3) Ağır engelli olduğunu belirten sağlık kurulu raporu. Evde bakım parası almak için hane halkının tüm net geliri toplanıyor ve hane halkı sayısına bölünüyor. Buna engelli kişi de dahil.
Gelirde sınırlama aranıyor
Gelir kriteri ocak itibarıyla 1.219 lira olarak uygulanıyor. Örneğin; 4 kişilik bir haneye ayda 4.876 liranın altında gelir giriyorsa bakım maaşı için başvuru yapılabiliyor. Muhtaçlıkta ise yeme, içme, tuvalet, banyo gibi ihtiyaçlarını tek başına yerine getirip getirmediğine bakılıyor.
Başvuralar nereye yapılıyor?
Evde bakım maaşı almak için tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından düzenlenmiş engel oranının en az ‘yüzde 50’ olan ve ‘ağır engelli’ bölümünde ‘evet’ yazan rapor gerekiyor. Küçük çocuklarda rapor 1-2 yıllık veriliyor. Bakım parası 1305 lira olarak uygulanıyor. Bu maaş için engelli kişinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki ‘Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne veya varsa ‘İlçe Müdürlüklerine’ başvuru yapılıyor.
Engelli aylığı için kaymakamlıklardaki ‘Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvuru yapılması gerekiyor. Bakım aylığında gelir şartı 1219 lira fakat engelli aylığı bağlanacak kişide bu şart 607 lira olarak uygulanıyor. 2019 yılında engelli aylığı almak için başvuracak kişiler, diğer şartları sağlıyorlarsa ve yaşadıkları hane içindeki kişi başına düşen gelir 607 liranın altındaysa, engelli aylığı alabilirler.
Üç ayda bir ödenen engelli maaşı, 1 Ocak’tan itibaren memur maaşlarına yapılan zamla birlikte engel oranı yüzde 40 ile 69 arasında olanlarda 1269 lira. Engel oranı yüzde 70 ve üzeri olanlara ödenen tutar da 1904 lira. Bu maaşı alanlar primsiz rejimden yararlanıyor. Yani herhangi bir sigorta primi ödemesine gerek olmuyor. Özetle engelliye ve ona bakan ailesine yılda en az 21 bin lira ödeme yapılıyor.
Hesap yapılırken bayramlarda ödenen 1000’er liralık emekli ikramiyeleri geliri artırdığı için çoğu kişi bakım maaşından mahrum kalıyordu. Hatta bakım maaşı kesilenler olmuştu. Yasal düzenlemeyle bu engel ortadan kalktı. Artık bayram ikramiyelerin evde bakım yardımında gelir şartı hesaplanmasına dahil değil. Kesilen maaşlar da iade edildi.
